Апрамяненне харчовых прадуктаў — гэта працэс гарантавання бяспекі харчовых прадуктаў, які прадугледжвае выкарыстанне радыяцыі для знішчэння мікробаў, якія могуць выклікаць харчовае атручванне (хваробы харчовага паходжання).
Апраменьванне харчовых прадуктаў з’яўляецца бяспечным, яго бяспека і эфектыўнасць былі ўхваленыя амерыканскай FDA (Food and Drug Administation — Упраўленне па кантролі за прадуктамі і лекамі, якое займаецца кантролем харчовых прадуктаў і кармоў, дыетычных дабавак, лекаў, касметыкі, медыцынскіх прыбораў і радыяцыйных прылад) і міжународнымі арганізацыямі.
Радыяцыйная стэрылізацыя прадуктаў не змяняе тэкстуру або знешні выгляд ежы і не робіць ежу радыеактыўнай. Апрамяненне прадуктаў выкарыстоўваецца для падаўжэння тэрміну захоўвання прадуктаў і барацьбы з насякомымі.
Як працуе апраменьванне ежы?
Апраменьванне харчовых прадуктаў дзейнічае шляхам уздзеяння на харчовыя прадукты іанізуючага выпраменьвання. Апраменьванне ежы лічыцца «халодным» метадам, гэта значыць, што для знішчэння мікробаў не выкарыстоўваецца цяпло. Іншыя працэсы бяспекі харчовых прадуктаў, з якімі вы можаце быць больш знаёмыя, такія як пастэрызацыя і кансерваванне, выкарыстоўваюць цяпло.
Працэс апраменьвання адбываецца ўжо пасля таго, як ежа выраблена і расфасавана. Ежа трапляе ў камеру, дзе яна падвяргаецца пэўнай колькасці радыяцыі. Радыяцыя пранікае ў ежу і забівае мікробы або перашкаджае іх размнажэнню, і яна не затрымліваецца ў ежы. Апраменьванне — гэта яшчэ адна абарона, але яна не замяняе іншых мер бяспекі харчовых прадуктаў.
Якія перавагі радыяцыйнай стэрылізацыі прадуктаў?
Наша ежа праходзіць некалькі этапаў, перш чым трапіць у наш дом і на стол. Прадукты харчавання могуць быць заражаныя ў любой кропцы харчовага ланцужка. Выбар апрамененых прадуктаў з’яўляецца дадатковым крокам, які можа дапамагчы прадухіліць харчовыя захворванні. Па-ранейшаму важна прымаць меры па бяспецы харчовых прадуктаў дома, напрыклад, старанна мыць прадукты і рыхтаваць мяса, нават калі ежа была апраменена.
Апраменьванне можа зрабіць больш бяспечнымі прадукты, якія звычайна ядуць сырымі — напрыклад, яйкі. Апраменьванне таксама можа зрабіць больш бяспечнымі сырыя прадукты, якія вы самі рыхтуеце дома, напрыклад, ялавічны фарш. Гэта ўсё таму, што апраменьванне забівае большасць мікробаў у ежы яшчэ да таго, як вы яе купіце. Думайце аб апраменьванні ежы як аб дадатковым узроўні абароны ад шкодных мікробаў, якія могуць зрабіць вас хворымі.
Ці становяцца апрамененыя прадукты радыеактыўнымі або губляюць пажыўныя рэчывы?
Апрамененыя прадукты не становяцца радыеактыўнымі, гэта значыць не выпраменьваюць радыяцыю. Ужыванне апрамененых прадуктаў не падвяргае вас уздзеянню радыяцыі або радыеактыўных матэрыялаў і не забруджвае іх імі.
У працэсе апраменьвання ежы пучкі радыяцыі праходзяць праз ежу гэтак жа, як рэнтгенаўскія прамяні праходзяць праз вас, калі вы атрымліваеце медыцынскі рэнтген. Пасля таго, як вы атрымаеце рэнтген, вы не радыёактыўныя, і ніякага дадатковага выпраменьвання або радыеактыўных матэрыялаў не застаецца ўнутры або па-за вашым целам. Сапраўды гэтак жа, пасля апрамянення ежа не мае дадатковай радыяцыі або радыеактыўных матэрыялаў унутры або звонку ежы.
Апрамененыя прадукты не губляюць значнай колькасці пажыўных рэчываў у працэсе. Страты пажыўных рэчываў падчас апраменьвання падобныя на колькасць пажыўных рэчываў, страчаных падчас гатавання, замарожвання, кансервавання і іншых метадаў бяспекі харчовых прадуктаў.
Ці бяспечна апраменьванне ежы?
Упраўленне па кантролі за прадуктамі і медыкаментамі ЗША зацвердзіла апраменьванне харчовых прадуктаў як бяспечны і эфектыўны працэс. FDA таксама ацэньвала апрамяненне ежы на бяспеку на працягу больш за 30 гадоў. Розныя іншыя амерыканскія, канадскія і міжнародныя арганізацыі пацвердзілі яго бяспеку і эфектыўнасць, у тым ліку Агенцтва па ахове навакольнага асяроддзя, Міністэрства сельскай гаспадаркі ЗША, Сусветная арганізацыя аховы здароўя і Міжнароднае агенцтва па атамнай энергіі. Касманаўты Нацыянальнага ўпраўлення па аэранаўтыцы і даследаванню касмічнай прасторы таксама ядуць апрамененыя прадукты.
Якія прадукты часьцей за ўсё апраменьваюць?
FDA выдала дазвол на апраменьванне розных харчовых прадуктаў, у тым ліку:
- Садавіна і гародніна
- Курыца, індычка, ялавічына і свініна
- Малюскі
- Спецыі і прыправы
- Яйкі ў шкарлупіне
Якія навуковыя публікацыі пацвярджаюць бяспечнасьць апраменьвання харчовых прадуктаў?
Больш за 30 гадоў апрамяненне ежы старанна вывучалася і ацэньвалася на прадмет бяспекі і эфектыўнасці. Прыведзеныя ніжэй артыкулы даюць больш інфармацыі аб навуковым абгрунтаванні дадзенай методыкі.
- Tauxe, R. V. (2001). Food Safety and Irradiation: Protecting the Public from Foodborne Infections. Emerg Infect Dis, 7(7).
- FAO, IAEA, WHO(1999). High-dose irradiation : wholesomeness of food irradiated with doses above 10 kGy : report of a Joint FAO/IAEA/WHO study group. In. Geneva: World Health Organization.
- Wholesomeness of irradiated food: report of a joint FAO/IAEA/WHO Expert Committee [PDF – 36 pages]. (1981). World Health Organ Tech Rep Ser, 659, 1-34.
